In de door koningin Beatrix op Prinsjesdag uitgesproken Troonrede wordt niet specifiek ingegaan op homoseksualiteit en de samenleving. Toch zijn er volgens COC Nederland voldoende ontwikkelingen in de samenleving waarbij aandacht voor homoseksualiteit wel gerechtvaardigd is.

Veiligheid
Zo wordt in de Troonrede bijvoorbeeld met tevredenheid vastgesteld dat er een toenemend gevoel van veiligheid leeft onder de bevolking. Uit dit jaar verschenen onderzoeken blijkt echter dat juist onder homoseksuele mannen en in mindere mate lesbische vrouwen het gevoel van onveiligheid de afgelopen jaren juist is toegenomen. Het beloofde extra geld voor sociale veiligheid in de grote steden zal dan ook deels moeten worden ingezet gericht op het terugdringen van het gevoel van onveiligheid bij homoseksuelen.
Dialoog 
Al geruime tijd geeft het COC vorm aan Dialoogprojecten om meer begrip te kweken tussen bevolkingsgroepen rond het thema homoseksualiteit. De mogelijkheden om deze projecten in het hele land vorm te geven waren echter beperkt. De keuze van het kabinet om organisaties te ondersteunen die hier werk van maken, past bij de ambitie die het COC heeft om homoseksualiteit ook bij die bevolkingsgroepen waar dit nog onbespreekbaar is op de agenda te krijgen.
Onderwijs
Onderwijs wordt in de Troonrede terecht belangrijk genoemd als het gaat om de ontplooiing van individuele talenten. Maar daarnaast is de school ook de plek waar waarden en normen overgedragen worden. Dat er daar geen aandacht voor is in de Troonrede is een ernstig gemis gelet op de spanningen in de samenleving. Ook op dit punt zal het COC haar lobby voortzetten om de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen te beïnvloeden.

Zorg
Een eerder uitgesproken zorg van het COC over de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) lijkt bewaarheid te worden. De WMO heeft als doel participatie van allen in de samenleving. Daartoe worden bestaande regelingen opgeheven of samengevoegd in de WMO. Het gaat dan om zorg, maar bijvoorbeeld ook om mogelijkheden voor doven, jongeren en alle anderen die in meer of mindere mate beperkingen ondervinden om voluit te participeren in de samenleving.

Het risico is echter dat de WMO in de praktijk te zeer in de medische hoek wordt geplaatst. In de cliëntenraad waar het COC in participeert, zal dit gegeven nogmaals onder de aandacht worden gebracht. Ook zal binnenkort een beleidsdocument beschikbaar komen voor gemeenten op welke wijze ze homoseksualiteit onderdeel kunnen laten zijn van het lokale WMO-beleid. Dit in navolging van de WMO-trainingen die eerder dit jaar plaats vonden.
Museum 
In de Troonrede wordt bekend gemaakt dat het kabinet besloten heeft tot oprichting van een nationaal-historisch museum. Dat sluit aan bij de lobby van het COC voor grotere aandacht voor de historie van het hoe en waarom van de homo-emancipatie in Nederland. Dit is van het grootste belang voor de verankering van de verworvenheden in de samenleving. De rol van emancipatiebewegingen in het mede vormgeven van het moderne Nederland dient in dit museum duidelijk gemaakt te worden. Het COC zal zich hiervoor inzetten.
Masterplan Diversiteit
De Troonrede is optimistisch over de economische situatie in Nederland. Gelijktijdig is men zich ook bewust dat er geïnvesteerd moet worden in een leefbare samenleving voor toekomstige generaties. Deze ambitie sluit naadloos aan op het pleidooi van het COC om te komen tot een masterplan diversiteit. De lobby om dit plan gerealiseerd te krijgen in het regeerakkoord zal met kracht worden voortgezet. Want in de Troonrede ontbreekt die keuze vooralsnog.
Internationaal
Ook internationaal blijft er nog wat te wensen over. Het is goed dat het kabinet vooral wil inzetten op wat mensen in Europa raakt. Maar of ze daarmee ook bedoelen dat regeringen binnen Europa die Gay Prides verbieden of lokale homobewegingen ernstig tegenwerken zullen worden aangesproken, daar zijn we als COC nog niet gerust op gelet op de afwachtende houding van het kabinet Balkenende afgelopen zomer. Alertheid en onze internationale solidariteit blijven dus nodig.
Inzet
2007 wordt het jaar waarin Nederland verder bouwt aan een goede toekomst. COC Nederland zal daarin een actieve bijdrage leveren. Met als inzet de eenzaamheid onder homoseksuele ouderen te laten afnemen, het roze plafond in het bedrijfsleven te doorbreken, het gevoel van veiligheid toe te laten nemen, homofobie in de sport te bestrijden, de coming-out leeftijd van jongeren verder te laten dalen, verstandelijk gehandicapten meer in staat te stellen hun homoseksualiteit te laten beleven, allochtone homoseksuele jongeren zich beschermd te laten weten. Kortom: met als doel de tolerantie van homoseksualiteit in de samenleving te vervangen door daadwerkelijke acceptatie. Dat is de moderne missie van het COC anno 2006.

‘Bijna zes jaar na de invoering van het ‘homohuwelijk’, waarmee de wetgever uitdrukkelijk het maatschappelijke signaal van gelijkberechtiging heeft willen geven, is dit voor het COC onacceptabel’, zegt Frank van Dalen, voorzitter van COC Nederland. 

Een Kamermeerderheid met steun van de PvdA heeft meer dan eens uitgesproken dat van nieuwe ambtenaren van de burgerlijke stand gevraagd mag worden dat zij alle huwelijken willen sluiten. Van Dalen: ‘Het COC doet daarom een beroep op de PvdA trouw te zijn aan verkiezingsbeloften en op de Kamermeerderheid om te voorkomen dat er in de toekomst een regeling komt waarin discriminatie wordt vastgelegd’.

Een uitzonderingspositie is in strijd met artikel 1 van de Grondwet. Een ambtenaar dient eenvoudigweg de (huwelijks)wetgeving uit te voeren, daar heeft hij of zij immers de ambtseed op afgelegd. De wetgever heeft er ook expliciet voor gekozen het huwelijk alleen in zijn burgerlijke betrekkingen en dus geheel los van religieuze overwegingen te beschouwen.

Het bevreemdt het COC dat deze kwestie vooral tot praktisch probleem tussen gewetensbezwaarde ambtenaren en homoparen gereduceerd wordt. Goed inroosteren achter de schermen volstaat dan. ‘Dan wordt er dus vanuit gegaan dat heteroparen daar ongevraagd aan hebben mee te werken’, zegt Van Dalen. ‘Terwijl het niet ondenkbaar is dat ook zij vanwege hun eigen opvattingen over het ‘homohuwelijk’ liever door een ambtenaar die geen onderscheid maakt getrouwd willen worden. Bijvoorbeeld ook om te voorkomen dat de opvatting van hun trouwambtenaar een affront vormt voor de homoseksuele familieleden en vrienden die als gasten bij hun huwelijk aanwezig zullen zijn’.

Om een keuze te maken, zou het voor alle paren die gaan trouwen bekend moeten zijn welke ambtenaren gewetensbezwaren hebben. De heer Castermans, voorzitter van de Commissie Gelijke Behandeling, liet onlangs in een lezing in Nijmegen weten dat precies die openbaarheid in strijd is met de Algemene Wet Gelijke Behandeling.

COC Nederland pleit verder voor een coördinerend bewindspersoon homo-emancipatiebeleid, voor de instelling van een mensenrechteninstituut dat de totstandkoming van ambtsberichten in asielzaken moet verbeteren en het betrekken van homobelangenorganisaties bij de uitvoering van het beleid.

Ter informatie hierbij het regeerakkoord: Samen Werken, Samen Leven

De passage over het homo-emancipatiebeleid staat op pagina 30.

Op pagina 37 bij punt 11 staat de passage over de positie van gewetensbezwaarde ambtenaren van de burgerlijke stand.

En lees hier de brief van het COC aan de Tweede Kamer over het regeerakkoord.