CDA’er Rein Jan Hoekstra, lid van de Raad van State, is zaterdagavond vroeg door koningin Beatrix aangezocht als informateur met een verkennende opdracht voor het vormen van een nieuw kabinet. COC Nederland schrijft hem en de partijen over de voortzetting van het homobeleid.
Staatsraad Hoekstra moet op korte termijn onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor de vorming van een kabinet dat mag rekenen op een vruchtbare samenwerking met het parlement, liet de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) weten. Het onderzoek in deze verkennende fase betreft de bereidheid om aan het kabinet deel te nemen, de onderwerpen waarover tevoren duidelijkheid moet bestaan en de wijze waarop die duidelijkheid in een volgende fase kan worden verkregen.
Met deze benoeming volgt Koningin Beatrix nauwgezet de adviezen die zij gekregen heeft. Zowel het CDA als de SP. ChristenUnie en D66 hebben om een ‘verkenning’ gevraagd. CU-leider André Rouvoet noemde daarbij de naam van Hoekstra, CDA-leider Jan Peter Balkenende zei een CDA-er te willen. PvdA-fractievoorzitter Wouter Bos zei na afloop van zijn bezoek aan de Koningin dat hij een voorkeur heeft voor een informateur die lid is van de Raad van State.
Lossere band
In een interview in Elsevier deze week zegt Hoekstra dat de verkiezingsuitslag vraagt om een lossere band tussen het kabinet en de Tweede Kamer. De nieuwe regeringspartijen zouden een kort, beknopt program moeten schrijven met harde afspraken, maar daarna de invulling daarvan over moeten laten aan de toekomstige ministers. ‘Laat het kabinet zijn werk doen en het parlement ook,’ zegt Hoekstra in dit interview.
Staatsraad Hoekstra is momenteel voorzitter van de Nationale Conventie, een groep deskundigen die werkt aan voorstellen voor bestuurlijke vernieuwing om de afstand tussen burger en politiek te verkleinen. Saillant detail is dat in het eindrapport van de Nationale Conventie wordt geadviseerd dat de Tweede Kamer voortaan een informateur of formateur moet aanwijzen en dat niet langer aan de koningin moet overlaten.
Coalities
De verkiezingsuitslag maakt voortzetting van een kabinet CDA-VVD, zelfs met uitbreiding van de ChristenUnie, onmogelijk. Zo op het oog zijn enkel coalities met CDA, PvdA en een derde partij mogelijk.
Hoekstra schat in dat hij als ‘verkenner’ vele weken nodig zal hebben om de basis te leggen voor een coalitie die op een ‘werkbare’ meerderheid in de Tweede Kamer kan rekenen.
Veteraan
De afgelopen zaterdag 65 jaar geworden Hoekstra is een Haagse veteraan, een man met ruime ervaring. Hij legde samen met de liberaal Korhals Altes als informateur de basis voor de vorming van het kabinet-Balkenende 2 in 2003.
Zijn politieke ervaring gaat terug tot de premiers Den Uyl, Van Agt en Lubbers, wier adviseur hij was, ondermeer vanaf 1986 tot 1994 als secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken. Hoekstra was ook lid van de onafhankelijke commissie die onderzoek deed naar de veiligheid van Pim Fortuyn voorafgaand aan de aanslag op hem op 6 mei 2002.
En sinds 1999 is Hoekstra voorzitter van het wetenschappelijke bureau van het CDA, de instelling waar premier Balkenende jarenlang gewerkt heeft en in de jaren negentig mede de basis gelegd heeft voor de ideologische koers van het huidige CDA.
Artikel 1
Het COC had dit jaar nog te maken met Hoekstra als voorzitter van de door de toenmalige minister van Bestuurlijke Vernieuwing Pechtold ingestelde commissie die moest onderzoeken of er juridische noodzaak was voor het expliciet uitbreiden van artikel 1 met homoseksualiteit als anti-discriminiatiegrond.
De commissie onder leiding van Hoekstra oordeelde dat daar strikt genomen geen juridische noodzaak voor bestond, maar dat uitbreiding op grond van politiek-maatschappeljjke motieven wel mogelijk kon zijn. Een oordeel daarover werd echter in het midden gelaten, omdat dit buiten de opdracht van de commissie viel.
Masterplannen
COC Nederland zal de informateur en de partijen een brief sturen waarin gepleit zal worden voor geïntensiveerde voortzetting van het huidige nationale en internationale homobeleid.
In navolging van de aanbeveling van het SCP-rapport ‘Gewoon Doen’ dient de bevordering van de sociale acceptatie van homoseksualiteit daarvoor de centrale doelstelling te blijven. COC Nederland sluit verder aan bij een advies van de CEC, een commissie van hoge ambtenaren, door te pleiten voor het aanwijzen van een ‘programma-minister’ die (seksueel) diversiteitsbeleid gericht op het voorkomen van sociale uitsluiting gaat coördineren.
Het beleid dient daarvoor nationaal uitgewerkt te worden in zogenaamde ‘masterplannen’ gericht op bijv. werk, onderwijs, ouderenbeleid en sport. Internationaal dient Nederland een voortrekker van homo-emancipatie te blijven.
[Bronnen: ANP, Elsevier, Politiek & Parlement & COC NL]