Het COC vindt dat het coalitieakkoord weinig hoop biedt aan de meest kwetsbare mensen in de wereld, waaronder lhbti+ asielzoekers en lhbti+ personen in landen als Rusland, Oeganda en Iran. De organisatie maakt zich grote zorgen over het feit dat PVV, VVD, NSC en BBB drastisch bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking en dat ze het strengste asielbeleid ooit willen gaan voeren.

Mensen die uit landen als Iran vluchten voor de doodstraf en vervolging omdat ze lhbti+ zijn, moeten in Nederland kunnen blijven rekenen op een veilige plek, vindt het COC. Dat geldt ook voor anderen die het slachtoffer worden van oorlog, vervolging en mensenrechtenschendingen. De asielvoorstellen uit het coalitieakkoord maken dat moeilijk.

Ook de moedige voorvechters die zich in landen als Rusland, Oeganda en Ghana verzetten tegen anti-lhbti+ wetten, moeten volgens het COC kunnen blijven rekenen op steun en solidariteit uit Nederland. Dat er drastisch wordt bezuinigd op ontwikkelingssamenwerking is volgens de organisatie een groot risico voor lhbti+ personen en andere kwetsbare groepen in de wereld.

Mensen die uit landen als Iran vluchten voor de doodstraf en vervolging omdat ze lhbti+ zijn, moeten in Nederland kunnen blijven rekenen op een veilige plek, vindt het COC.

Het is positief dat de coalitie maatregelen wil nemen om geweld tegen lhbti+ mensen aan te pakken en zegt te willen optreden tegen discriminatie en racisme. Maar afgezien van versterking van de Roze in Blauw-politieteams, is niet duidelijk hoe het kabinet dat wil gaan doen.

In dat kader is het zorgelijk dat de regering volgens het coalitieakkoord wil werken aan ‘neutrale’ relationele en seksuele voorlichting op scholen. COC vraagt zich af wat daarmee bedoeld wordt.

Iedereen in Nederland moet veilig en zichtbaar zichzelf kunnen zijn, wat ook je seksuele oriëntatie, genderidentiteit, geslachtskenmerken, huidskleur of achtergrond zijn. Dat schrijft COC namens vier lhbti+ organisaties aan de formerende partijen. De organisaties roepen de vier politieke partijen op om maatregelen tegen discriminatie en vóór acceptatie in hun regeerprogramma op te nemen.

Beeld: The Gender Spectrum Collection

Directe aanleiding voor de brief is de schrikbarende toename van het aantal meldingen van lhbti+ discriminatie en andere vormen van discriminatie in het afgelopen jaar. Die bleek op dinsdag 23 april uit een rapport van de Rijksoverheid.

‘We vragen formerende partijen te laten zien dat het komende kabinet er voor iederéén is,’ aldus COC-voorzitter Astrid Oosenbrug namens de vier lhbti+ organisaties. ‘Iedereen in Nederland moet gerespecteerd worden en veilig en zichtbaar zichzelf kunnen zijn, wat ook je seksuele oriëntatie, genderidentiteit, huidskleur of achtergrond is. De komende regering heeft daarvoor een grote verantwoordelijkheid.’

De lhbti+ organisaties vragen de formerende partijen om maatregelen tegen discriminatie en voor respect en acceptatie in hun regeerprogramma op te nemen. Tot nu toe heeft elk kabinet sinds 2007 dat gedaan.

De belangenorganisaties dringen onder meer aan op maatregelen tegen discriminerend geweld, zoals meer capaciteit bij politie en justitie, hogere straffen en inclusieve anti-discriminatiewetgeving. Ook pleiten ze voor maatregelen om pesten in het onderwijs tegen te gaan en respect op school te bevorderen. Verder vragen de organisaties om uitvoering van COC’s Regenboog Stembusakkoord, dat in november vorig jaar door negen partijen werd getekend.

Zowel VVD, NSC als BBB hebben in hun verkiezingsprogramma passages opgenomen over het belang van veiligheid en acceptatie voor de regenbooggemeenschap.

De brief aan de formerende partijen werd woensdag verstuurd namens COC Nederland, Transgender Netwerk, de Nederlandse organisatie voor seksediversiteit NNID en Bi+ Nederland.

Lijsttrekkers en vertegenwoordigers van negen politieke partijen tekenen op zaterdag 18 november een stembusakkoord met COC Nederland. In het Regenboog Stembusakkoord 2023 doen de partijen een reeks beloften over lhbti+emancipatie voor de komende kabinetsperiode.

De partijen willen de gure wind keren die richting de regenbooggemeenschap waait, zo stellen ze in het akkoord.

‘Juist in deze tijd is het ontzettend fijn en belangrijk dat partijen, ondanks hun onderlinge verschillen, laten zien dat ze staan voor onze gemeenschap,’ aldus COC-voorzitter Astrid Oosenbrug.

In het akkoord staan maatregelen om discriminatie en geweld tegen lhbti+personen en andere minderheden aan te pakken en respect en acceptatie op school te bevorderen. Er is onder meer afgesproken dat er een ambitieus lhbti+emancipatietiebeleid komt, een wettelijk verbod komt op pogingen tot lhbti+conversie (‘genezing’), dat er wettelijk transitieverlof voor trans personen wordt ingevoerd en de wachtlijsten voor transgenderzorg worden aangepakt, er een verbod komt op niet-vrijwillige en niet-medisch noodzakelijke behandelingen van intersekse kinderen, en dat bijvoorbeeld non-binaire mensen de mogelijkheid krijgen om de V of M in officiële documenten als het paspoort te laten wijzigen in een X.

Het akkoord wordt namens de partijen getekend door Frans Timmermans (GL|PvdA), Rob Jetten (D66), Mariëlle Paul (VVD), Henri Bontenbal (CDA), Ines Kostić (Partij voor de Dieren), Bastiaan Meijer (SP), Imane Elfilali (Volt) en Rebekka Timmer (BIJ1). Ook 50PLUS heeft laten weten het akkoord te onderschrijven. NSC en BBB hebben helaas laten weten niet mee te zullen tekenen.

Veertig dicriminatierechercheurs
Om geweld en discriminatie aan te pakken, beloven de partijen o.a. hogere wettelijke straffen op discriminerend geweld, het aanstellen van 40 discriminatierechercheurs (nu zijn dat er vier), meer tijd en geld voor Roze in Blauw-politieteams, een stevige aanpak van online discriminatie en een wettelijke verduidelijking dat discriminatie van de hele lhbti+gemeenschap verboden en strafbaar is (dus inclusief bi+, aseksuele, transgender en intersekse personen).

De partijen beloven in het akkoord elke vorm van discriminatie te zullen aanpakken, of het nu is wegens (een combinatie van) seksuele oriëntatie, geslachtskenmerken, genderidentiteit, genderexpressie, geslacht, huidskleur of welke grond dan ook.

Om geweld te voorkomen en de situatie van lhbti+jongeren te verbeteren, willen de ondertekenaars dat er op scholen meer aandacht komt voor respect en acceptatie en dat er een einde komt aan pesten en andere vormen van afwijzing. Ze beloven spoedig zogenaamde ‘identiteitsverklaringen’ af te schaffen, waarin religieuze scholen ouders laten tekenen voor afwijzing van lhbti+personen.

Ook willen de partijen veiliger opvang voor lhbti+asielzoekers. Daders die lhbti+asielzoekers in AZC’s lastigvallen, moeten worden aangepakt, en voor lhbti+asielzoekers die zich desondanks niet veilig voelen in het AZC moeten er meer aparte vleugels en opvanglocaties komen.

De partijen willen verder dat er een meerouderschapswet komt, om gezinnen met drie of vier ouders juridisch beter te beschermen. Die wetswijziging is eerder beloofd in de Regenboogakkoorden van 2017 en 2021 en werd aanbevolen door de staatscommissie Herijking Ouderschap. Ook het CDA wil beginnen met wetgeving op dit gebied, maar wil eerst meeroudergezag regelen.

Er zijn ook enkele verschillen tussen de ondertekenende partijen. Zo hebben alle partijen in beginsel een positieve grondhouding tegenover een wetsvoorstel om wijziging van de geslachtsvermelding voor trans personen te vereenvoudigen en bestaan daartegen geen principiële of morele bezwaren. GL|PvdA, D66, PvdD, SP, Volt en BIJ1 willen dat dit wetsvoorstel spoedig wordt ingevoerd, terwijl VVD en CDA nog een slag om de arm houden. Verder willen alle partijen de lhbti+beweging blijven steunen in landen waar rechten onder druk staan en lhbti+personen worden vervolgd, terwijl recent bleek dat de VVD het hele ontwikkelingssamenwerkingsbudget wil schrappen en alleen nog noodhulp beschikbaar wil stellen.

Het is de vierde keer dat het COC een Regenboog Stembusakkoord sluit met landelijke politieke partijen. Dat gebeurde eerder in 2021, 2017 en 2012. Resultaat was onder meer de verankering van lhbti+mensenrechten in artikel 1 van de Grondwet, een wettelijk verbod op discriminatie van transgender en intersekse personen, wetgeving om regenbooggezinnen te beschermen en aandacht voor respect en acceptatie op school.

Het COC werkt nauw samen met Transgender Netwerk, De Nederlandse organisatie voor seksediversiteit (NNID), Bi+ Nederland, de Nederlandse Organisatie Aseksualiteit (NOA) en Meer dan Gewenst.